Family Week 2022 – Ndebele

IVIKI YEMULI 6-12 MPALAKAZI 2022

ISANDULELO

Intokonzo yothando oluzwiwa zimuli ezehlukeneyo yiyo njalo intokozo yebandla lesiKristu. Iqiniso, kuyisipho kumuli ukuthi zihlale ngokubambana lokuthula sikhathi sonke. Kusemulini lapho sonke esifunda khona ukuthi kutshoni ukuthanda lokuthandwa, ukuxolela lokuxolelwa lokulondoloza ubudlelwano okwesikhathi eside. Imuli iyanxuswa ukuba yamukele amalunga ayo, ikakhulu abantwana lokunanza labo abaswelayo. Njengoba wonke umuntu ephuma emulini, umtshado kawuhlanganisi kuphela indoda lomfazi, kodwa ugoqela labafowabo, odadewabo, abakibozala lemuli yonke ngokukhula kwayo. Ukuhlangana kwababili laba kuletha intokozo lokuzizwa samukelekile kubudlelwano babo, kodwa kungaba lenkinga nxa ungaqaphelisisa kwezinye izikhathi. Ngaphezu kwalokhu, kuqakathekile ukuthi laba abatshadileyo, bananzelele ukuthi imuli yomdabuko wabo ibathitha kanjani kumibono yabo, ukuziphatha kwabo, labakuqakathekisayo ukuze bobabili banelise ukulondoloza ubudlelwano babo njengabantu abakhuliswe ngendlela etshiyeneyo. Kulezi insuku imuli zihlangana lobuzima, ikakhulu ebutsheni bethu ngenxa yezidakaminzwa. Ngiyanxusa izimuli ukuthi zifake amakhanda ndawonye ukuze sehlise kumbe siqede uhlupho lwezidakaminzwa (drugs) esezisithathele ikusasa lentsha yethu. Ngomoya wokupha imuli indawo yayo efaneleyo kulo umhlaba, lolugwadlana lulungiselwe ukuba luvule amehlo kubantu bonke kusukela kuzizukulwane zonke. Wonke muntu uphuma, njalo uyingxenye eqakathekileyo yemuli kusibanga esithile. Kasisebenziseni lolugwadlana kumpilo yensuku zonke, ukudlelana labanye kanye lokukhulisa umoya wemuli.

UNkulunkulu kabusise abantu okuthiwa ngamaMethodists.

Revd. Dr. E. Mashonganyika (Acting Mission Director)

ISIBONGO

IMethodist Church in Zimbabwe, libandla elinothileyo njalo inotho yalo ibonakala ngendlela abafundisi lamalungu abacubungula baphume lezifundo ezikhangela konke okwesiKristu, ukuhlalisana, okumayelane lomnotho welizwe, ezombangazwe lempilo yokukhonza. Lolu gwadlana ngolunye lwezifundo zakhona. Njengohlangothi lokucubungulwa lokukhutshwa kwezingwalo (Research and Publications Committee) sithanda ukubonga ubukhokheli bebandla jikelele, liholwa ngubaba uPresiding Bishop: Rev. G.T. Mawire; uConnexional Lay President: Mr. G. Hanyane; uGeneral Secretary: Rev. Dr. M Mujinga; uMission Director: Rev. B. Chinhara ngokulondoloza lumnotho ngokubalulekileyo. Ubukhokheli bamaDistricts, amaCircuits lamaSocieties abadlala indima eqakathekileyo njengoba beyibo ababona ukuthi izingwalo ziyafinyelela ukufika kumalungu onke kulizwe lonke laphetsheya.

Ugwadlana luka 2022, iviki yezimuli (Family Week) lulotshwe lwaqondiswa, nguRev. C. Mazulu. Sithanda ukubonga indodakazi kaNkulunkulu ngokuzinikela okuphawulekileyo, langothando lwakhe. “UNkulunkulu akwandisele izibusiso Mnali wethu”. Sipha isibongo esikhulu njalo kumfundisi uRev. O. Masawi ngokuhlolisisa lokulungisisa lolugwadlana.

Lutolikelwe kulimi lwesiNdebele ngu: Mr. A. Mnkandla, lwahlolisiswa ngumfundusi uRev L. Rukarwa lomama uMrs. S. Ncube

UNkulunkulu kabusise abantu okuthiwa ngamaMethodists.

Revd. O. Chagudhuma (Research and Publications Coordinator)

USUKU LWAKUQALA IMULI ENHLE

KWABASE EFESU 5 vs 22 – 25, 6 vs 1

Empilweni kubanzima ukuhlangana lemuli encomekayo kumbe enhle ngokupheleleyo. Minengi imindeni elwisa ukufinyelela ekulungeni okunje. Indlela yokufinyelela ekulungeni kosapho oluncomekayo kanje iqala ngobaba lomama. Kanengi labababili basuka emizini eyahlukeneyo elamasiko lemikhuba eyehlukeneyo. Into yokuqala kulabababili yikuzwisisana bona njalo bazame ukwamukelana. Lokhuke kuzakwehla kusiya ebantwaneni.

Okulandelayo ngamanyathelo amalutshwana kwamanengi ekwakheni imuli enhle kakhulu

INHLONIPHO: Abemuli kabahloniphane njalo bathandane. Indoda kayithande umkayo lomama laye azibeke ngaphansi komkakhe. Abantwana kabalalele abazali babo.

UKUTHEMBEKA: Izimfinhlo zemuli kazihlale zingezomuzi ngaphandle kokuthi kuvunyelwane ukuthi ziphumele ngaphandle. Abantwana kabafundiswe besesebancinyane ukuthi izimfihlo zangekhaya kazikhulunywa nje kubani lobani. Kuyinto enhle ukuthembana phakathi kwemuli. Kumbalwa ukungathembani eBhayibhilini. SiloSamusoni loDelila (AbaHluleli 16); URubeni loBiliha umfazi kayise esithenjini (Genesise 35 vs 22); UJesu lo Judasi Isikarioti. Amadoda kawavikele amakhosikazi awo labo omama bavikele omkabo. Abantwana kabame labazali babo kanti labo abazali kabasekele abantwababo.

KAKUTHANDAZWE: Imuli ethandazayo yimuli yenjabulo. Langaphandle kwemkhuleko yangasese imuli kayibuthane ithandaze ndawonye. Lokhu kuyayiqinisa imuli kukhuthaze abatsha ukumthemba uNkulunkulu.

UKUXOLELA: Kumqoka ukuthi amalunga emuli afunde ukuxolelana iloba yikuphi ukuphambanisana okubekhona. INkosi uJesu Kristu yacelela labo abayibulalayo intethelelo yona isesiphambanweni.

UKUKHULUMISANA: Imuli kayixoxisane, yabelane okubuhlungu lokumnandi. Izwane njalo yelulane. Abantwana badinga ukuxwayiswa lokukhuzwa bangaphambuka ngabomo kodwa kasingabathethisi. Badinga ukukhuthazwa ukuze bafeze izifiso lemibono yabo. Kabelulekwe kakuhle.

SUTHISEKA NGOLAKHO: Imuli ezinengi zicina sezingene phakathi kodubo olukhulu ngokufuna ukulingana kumbe ukufana labomakhelwana. Kasifundiseni imuli ukusuthiseka ngalokho uNkulunkulu asiphe khona. Ubunzima kumele sibunqobe siyimuli njalo sifunde ukubeka ithemba lethu eNkosini.

UMUZI AWUKHULULEKE: Umuzi omuhle umasango akhamisile kawubandlululi. KuNkulunkulu bonke abantu bayalingana.

KAYIBE BANDLA LINYE: Imuli elamalunga angena amabandla ehlukeneyo iba lamalunga alemibono lenkolelo ezahlukeneyo. Ingxabano zibakhona ngenxa yemibono lenkolo ezahlukeneyo. Lanxa lowo lalowo ekhululekile ukuthi azikhethele lapha afuna ukukhonza khona kuyikuhlakanipha ukuthi imuli ikhonze kubandla linye ndawonye kusenzelwa ukumanyana kwabo ngekhaya.

UKWAZISANA: Amalunga emuli kawazisane babongane kulokho okuhle okwenziweyo. Lokhu kungenziwa ngomlomo kumbe ngezenzo. Ikhotha eyikhothayo. Ukubongana lokwazisana kuyakuguqula ukuziphatha komuntu kuqinise uthando. Ekucineni, imuli yesiKristu ukhuthaza amalunga ayo wonke ukuthi azimisele ukuba ngakaJesu Kristu lokumsebenzela. Indoda lomkayo labantwababo bengagcwalisisa imilandu yabo abayiphiwe nguNkulunkulu kuba lokuthula loxolo ekhaya. Kodwa singazama ukuba yimuli yesiKristu engelaKristu eyinhloko yomuzi kumbe singalandeli izibopho zeBhayibhili iNkosi esiphe zona ngothando olungaka, imuli ingena phakathi kodubo.

UMnakano wosuku Kungenzeka yini ukuba lemuli encomekayo?

USUKU LWESIBILI UKWAKHIWA KWEMULI ELEMBEKO

ULUKA 15:11-30

Isingeniso IMULI ezinengi ziphila izimpilo zobunzima ngenxa yamanye amalunga omndeni ehluleka ukuzimela. Acela ukudla, inhlawulo yezikolo, imali yendlu zokuhlala lezinye izindleko, becela kwabanye abantwana. Ngabe ngumlandu kabani nxa lababantu besehluleka ukuziqoqa? Kusahluko esiqanjwe ngaphezulu, ngabe ubaba wawenza kuhle yini umsebenzi

Kambe ngabe ubaba wahle wafa masinyane ngemuva kokufika kwendodana, wayezafuna yini elinye ilifa? Indatshana le isifundisa ukubuthelela lokho esilakho sikusebenzise sindawonye siceze izingxabano. Abazali kabaphathe abantwababo ngokulingana. Kakungabi lemibuthano kumbe imicimbi yokuzijabulisa abanye abantwana bengazi.

Ukusebenza ngamandla yiso isiqalo sempumelelo ezimulini. Ubuyanga buza nxa amalunga emuli engaziphathi ngemfanelo. Kasisebenzeni ngamandla sisakha izimuli eziqinileyo ezilesizotha ukuze senqabele ukuphila ngabanye, sithethiswa njalo singahlalisani kuhle labanye emulini.

USUKU LWESITHATHU KAMBE YONA ICOVID 19 YENZANI EZIMULINI

UMTSHUMAYELI 3 vs 1 – 3

Isingeniso ICorona virus yaqala ukubonakala sesisiya ekupheleni kuka 2019 eChina kungakhoke kwathiwa yiCovid 19. Ekubonakaleni kwayo ivirus yayikhanya njengo mvimbano ngezibonelo zayo kodwa yayisuka ingene emaphatshini ngokuphangisa ibangele ubunzima bokuphefumula obukhulu. Yayithelelwana kalula ngokuphangisa ebantwini. Lokhu kwaphetha ngokumemetheka masinyane kwesifo sichapha imingcele yamazwe ekuqaleni kuka 2020 sasesigcwele umhlaba wonke. Kwenziwa okunengi kulwiswa ukumemetheka lokhu.

1) Ukugqokiswa ngenkani izayeke(masks) ebusweni.

2) Ukumelana khatshana okwamanyathelo abaliweyo.

3) Ukuqiniswa kwezenzo zokuhlanzeka.

4) Ukuvalelwa ngasese kwabalawo umkhuhlane.

5) Ukwenqatshelwa kokubuthana ezimfeni, emabandleni, lemitshado kungena lemithetho engaphansi kwe WHO (World Health Organisation).

6) Kwaba lemithetho yokwehlisa ukuhambahamba kwabantu.

Ivirus isibekhona kumahlandla amane amahlandla amabili okuyi Delta leOmicron yona eyakhanya inzima ukuyisusa njalo ibulala futhi iqhele kabanzi. Abaphatheka kakhulungayo ngasebebadala lalabo abalezifo ababehamba lazo.

Izimpumela zeCovid 19 kuzimuli

1) Impilo – Eyomzimba lengqondo ezimulini yathinteka ngoba abantu abanengi bahlupheka, kumbe balahlekelwa ngamalunga omndeni. Lokhu kwenzeka ngokuphangisa, ngokuphazima kweso kanti abantu babengakulindele lokhu. Ukuhlangana lokugulelwa kumbe ukufelwa yizihlobo ezinengi. Ngitsho amazwe labohulumende ayengakulindele ukuhlangana lalolubhubhane njalo kwaba lokwethuka okukhulu kanye lokuphelelwa.

2) Ukudangala kwengqondo lokomzimba – Izimuli zahlulukelwa kakhulu sezikhangelane lesimo esingazwisisekiyo njalo singanqandeki ngapha kulezihlobo ezigulayo lezibhubhayo. Izihlobo ezigulayo lalabo ababhujelweyo babengahanjelwa ngenxa yesimo sokuthelelana. Kungakho kwasekumele ukuthi lowo lalowo azithwalele isiphambano sakhe yedwa.
Amanani alabo ababevunyelwa ukungena ezibhedlela lalabo ababevunyelwa ukuba semingcwabeni lehla ngemikhawulo ngakhoke kwakungekho ukudela umoya ezimulini.

3) Ubunzima kwezenotho – Amabhizimusi amanengi ehlisa imisebenzi kulandela ukwehliswa kwezikhathi zokusebenza. Imiholo yehla, izindleko zokwelatshwa zaqansa. Izimfa zanda zibangela ukudangala lokuhlulukelwa kwezimuli.

4. Ukuzala kwanda. – Ukwenqatshelwa kokuhambahamba (lockdown) kwabangela ukuzalwa kwabantwana abanengi ngoba ukwelamisa okuhleliweyo kwakungasenziwa. Lokhu kwabangela ukusindwa kakhulu kwezimuli ezivele zezithwele gadalala.

5. Imfundo – Inengi labantwana lehluleka ukuya ezikolweni okweminyaka emibili egcweleyo. Kwathi labo kuphela abalemitshina yamacomputer lamafoni aphezulu benelisa ukufunda nge e-learning. Lokhu kwaletha ukungaziphathi kuhle kwabantwana kanti ukonakala kwamantombazana kwanda lokusebenzisa izidakwa mizwa kwanda. Lokhu lakho kwabangela ukulimala kwezimuli okukhulu.

6. Ukubambana kwemindeni kwabhidlika – Lokhu kwabangelwa yikuthi abantu babengasahambelani. Abomndeni bengasazani njalo baqala ukwehluleka ukwazisana lokusekelana bephathisana ngezikhathi zobunzima. Abangaphandle kwelizwe behluleka ukwethekela ngokwenjwayelo. Yebo kambe babethumela izimali kodwa kazithathi indawo yothando lokubonana okuyikhona okudingekayo ekusekeni imuli.

7) Ukuhlaliswa wedwa uvalelwe – Abalomkhuhlane babehlaliswa bodwa ngenxa yengozi enkulu yokuthelelana isifo ekubonaneni. Abemuli basebezikhetha bazehlukanise lalabo abacatshangelwa ukuba lalesi sifo.

8) Ukulahlekelwa ngosebenzayo: Ezinye imuli zatshiywa ngababebasebenzela beletha ukudla ekhaya, abantwana abanengi babazintandane.

9) Imitshado leminye imibuthano – Lokhu kwaphambaniseka, kwavalwa njalo kwacitshwa.

Isiphetho Izimuli kazifunde ukwamukela okutsha, bakuzwisise ukuthi izinto seziguqukile.

USUKU LWESINE IMULI LEMITSHINA YALAMUHLA

AMAHUBO 133 vs 1

ITechnology yikuza kwemitshina yalezinsuku yona esilethe ukubalula kokusebenza. Kutsho ukwenziwa kwemitshina ebangela ukuthi impilo ibelula. Lokhu yikulichasisa kabanzi ilizwi elithi technology njalo ligoqela okunengi okufana lezokuxhumana, ukukhulumisana kabanzi, amacomputer lezokundiza.

Ukuqhela kwetechnology sekuguqule njani inhlalo yomphakathi esihlala kuwo?

Inani elikhulu labantu emhlabeni jikelele basebenzisa njalo bephumelela ngayo itechnology entsha. Lokhu sekwenze impilo yokufinyelelana yabalula. Abantu sebethola imfundo, imisebenzi lokwelatshwa loba nje ukusebenzisa itechnology kungakuhle ngazo zonke izikhathi. Yebo kambe iyaphangisa ukwenza izinto kodwa abantu abanengi kabakunanzeleli ukuthi umphakathi usuwonakele. Impilo zethu kazisaqondakali.

Ilusizo bani itechnology empilweni zabantu?

Ukusebenzisa itechnology emulini kuhle, njalo kubi. Uphenyo olwenziwe ngokusetshenziswa kwetechnology yimuli, luchaza ukuthi, isikhathi esichithwa ngumuntu esefonini kumbe ikhomputha yakhe kasehlisi isikhathi sokukwejisa kodwa ubunye lomanyano lwemuli kuyafiphala. Ukuzwana kuyehla.

Ubuhle beTechnology ezimulini.

1) Kwenza ukuhlela kubelula: Kudala abantu babesiba lobunzima bokuhamba lokwazisana ngenhlelo zosuku, kwakuthatha isikhathi eside. Kuthi onxusiweyo ehluleke ukwazisa umanxusa ngokwenzakalayo. Khathesi abantu sebephongu kufonelana kalula nje nxa kulenguquko

2) Kakusela mingcele. Selifonelana libonana, umuntu usesiba eduzane yena ekhatshana phetsheya kwamazwe. Izifundi sezifunda ngemitshina, imisebenzi isidingwa njalo umuntu asebenze engekhaya. Izimuli lamabandla asesabelana izinkonzo leBhayibhili ngamafoni, umuntu angaba phansi kwakho lanxanje ekhatshana phetsheya kwamazwe. Abantwana sebefunda ngamakhomputha, imisebenzi idingwe, umuntu aqatshwe njalo asebenze esemzini wakhe.

3) Abazali lemisebenzi yezikolo: Ngenxa yokwanda kwemisebenzi yabo abazali sebekuthola kusiba nzima ukungena imihlangano yezikolo, sebesizwa yiyonale imitshina ukuthi babesemhlanganweni bengayanga esikolweni. Sebexhumana lababalisi bengafikanga ngesikolo bezwe ngokuqhuba kwabantwababo.

4) Iyakujabulisa: Amaplatform anjenge instagram, whatsapp lokunye kungakujabulisa. Imidlalo lokunye lakho kukujabulise.

Ububi betechnology:

1) Ukuphela kwesikhathi sokukwejisa ndawonye. Selake lakunanzelela yini ukuthi abantu sebehlala umuntu ejolozele ifoni kumbe ikhomputha yakhe, abantwana kuthiwe phumani phandle liyedlala? Lokhu kuyamlimaza umntwana ekukhuleni kwakhe. Kuqakathekile ukukhulumisana ngemuva kokusebenza kanzima ukuze ukumanyana kuqine emalungwini emuli.

2) Ukufiphala kwesikhathi sokuphumela ngaphandle abantu bayezijabulisa. Abantwana sebephatheka kakhulu ngamafoni ezindlebeni kabasaphumeli ngaphandle bayetshaywa ngumoya bedlala.

3) Ukuba yisibonelo esibi: Abazali sebehlala endlini bejolozele amafoni kumbe amakhomputha abo, bengaxoxi labantwana. Kuqakathekile ukuba yisibonelo esihle ebantwaneni. Nxa abazali bengakwenzi abathi kakwenziwe, abantwana kabayikukulandela. Fundisani abantwana ngabamele bakwenze ukuze nxa sebekhulile kabayikukutshiya. Izaga 22 vs 6.

4) Ukukhokhelela ekuchithekeni kwemitshado lokulahlekelwa yimisebenzi: Kulomcabango othi yona isocial media isibangele ubuqili lokungathembeki emitshadweni besekucina ngokwehlukana.

5) Ububi bukamabonakude (TV) emulini. Sekubonakele ukuthi eminye imizi ibukela iTV yehluleke ukuhlonipha izingxoxo zemuli. Njalo sekubukwa kakhulu imifanekiso yokulwa lodlame kanye leyocansi okuphambanisa ingqondo zabantwana bacine belimele.

Ukuphetha.: Izimuli kazikuzwisise ukuthi itechnology kayingathathi indawo yobuntu bethu.

USUKU LWESIHLANU IMULI LABANGAPHANDLE KWELIZWE

UNEHEMIYA 2:1-5

Ukuphuma elizweni kakusinto entsha kusukela kudala. Abakuleli abanengi ababephuma besiyadinga amadlelo amatsha ngaphandle. Balutshwana kakhulu abatshiya ilizwe ngenxa yemfundo lokuthunywa ngomsebenzi. Lokhu sekulethe okuhle lokubi ezimpilweni zemuli ezinengi.

Okuhle ngokusuka ekhaya ezimulini

1. Ukuphathisa ngezimali Khona ukuthutha kuwulungele umndeni lalo ilizwe. Ukuchapha sekwavulela imuli ezinengi amathuba okuphumelela. Abasalayo sebethunyelwa izimali, impilo isithuthuka kanti lalo ilizwe liyaphumelela.

2. Amathuba okuguqula imisebenzi. Ngenxa yokuswelakala kwamathuba elizweni, ukuchapha sekwaba yindlela yokuvuleka kwamathuba ezimulini ezinengi.

Okubi emulini ngokuchapha

1. Sekuvele ubuntandane babantwana abalabazali abachaphayo ngenxa yomumo omubi weZimbabwe Izinkulumo ngaloludaba ziveza ubuhlungu bendubo ezihlangana labantwana lentsha elabazali abaphetsheya. Lezintandane seziphiwa amabizo lempawu zokuba “zintandane zabachaphayo”. Lokhu sekukhombisa ukungaziphathi kuhle kwalababantwana. Sekungathi kabasuki emekhaya amahle. Sebeyizikhulu, abachitha imali, bengelanhlonipho, bexhwalile kanti futhi bayahlukuluzwa emoyeni njalo bayaswela ngoba kabananzwa. Lokhu kubangelwe yikungabi lezibonelo ezinhle kwabadala, ukwelulekwa okulungileyo lokoniwa ngokuthunyelwa imali lempahla.

Lanxa inhloso yayi ngeyokusebenzela umntwana, ukuthutha komzali sekuphethe ngokuswelakala kwemfundiso yomzali kwaletha ukulimala kwengqondo yomntwana, kasahlali kuhle ngekhaya. Khona ukungabi lomzali sekubangele ukungondleki kuhle kwabantwana abasalayo.

Ukuchapha kubangela ukuhlulukelwa komzali lomntwana lokhuke besekusona impilo zabantwana, imfundo kanye lengqondo lokuziphatha kwakhe umntwana. Yebo kambe ezinye izimuli zilakho ukuphumelela ngokuchapha kodwa akusizo zonke.

2. Ukuvela kobuzali bangaphetsheya kwamazwe Labo abasala besiba ngabazali babantwana babachaphileyo ekondleni abantwana abalemali lempahla ethile kodwa bengelabuntu. Lokhu kwengezelela kunhlupho zabantwana beAfrica ezingabangelwanga yindlala kodwa yonke into ikhona ngaphandle kwesandla somzali.

3. Ubunzima bokungena kwamanye amazwe Lanxa ukuyafunda phetsheya kwamanye amazwe kukhanga ebantwaneni, ukungena kunzima. Besekusiba njalo lobunzima bemali yezifundo kanye leyokondla khonale. Lokhoke kubangele ukuthi abazali babatshiye eZimbabwe abantwana. Phezu kwalokho kulokutsha kuzikolo lezi okunjengokuziphatha kwabantwana, imithetho yakhona, amalungelo abantwana, ukulaya komzali umntanakhe. Okunye kuyabakhanga abantwana kanti kakuhambelani lempatho yomzali wesintu, lokhu besekudala ukuphambana phakathi kwabazali labantwana. Ngenxa yalokhu abazali bacina betshiye abantwana ekhaya.

4. Ukuthathelana izikhundla Ukuza kokuchapha sekubangele ukuthathelana izikhundla. Okhulu labogogo sebephenduke babangabazali babazukulu. Labo abaphetsheya yibo asebesebenzela imuli yonke eZimbabwe.

5. Ingozi yokuhlukuluzwa ngocansi Izindaba zokuhlukuluzwa ngocansi sezandile ebantwaneni balabo abachaphayo. Lokhu kubangelwa yikuswela ababelulekayo njalo bebelusa.

Ukubambanisa abasekhaya labangaphandle
1. Zwisisanani njalo lihloniphane kwelikwenzayo. Kakusikho konke okuhle ngaphandle kwelizwe
2. Hlalani likhulumisana ngezikhathi zonke.
3. Lingakhangeleli okunengi; umuntu angazathi kungafonwa abesekhala ngemali.
4. Bakhuthazeni ukulondoloza kumbe ukugcina imali kumbe ukwakha ekhaya.
5. Bakhuthazeni ukukhonza.
6. Sizanani ebunzimeni.

Ukuphetha: Izimuli kazigcine ubuhlobo lanxa abanye bekhatshana kumbe kulokungezwani.

USUKU LWESITHUPHA IMIZI EKHOKHELWA NGABANTWANA

EKSODUSI 2 vs 3 – 5

Umuzi okhokhelwa yingane yilowo ongela muntu omdala wokugcina abantwana njalo bazihlalela bodwa. Njengenjwayelo, omdala nguye owondla abantwana. Okunje kuyanda ngenxa yobhubhane lwezifo ezahlukeneyo. Zinengi izizatho njalo zehlukene ezibangela ukuba lezimuli eziholwa ngabantwana.

1. Ingaba yiyona yodwa indlela yokuthi bahlale ndawonye.
2. Ingaba yiyona ndlela embi kumbe enhle yokuthi bagcine impahla yabazali babo.
3. Lingaba yilo lodwa icebo eliqondileyo.

Imuli eholwa ngabantwana ibasengozini enkulu. Bayakudinga ukuvikelwa losekelo kanye lokwelulekwa yimuli, ngumphakathi kanye lebandla lonke. Bayaludinga usizo lomthetho ukuze amalungelo abo empahla yelifa avikelwe. Kabaphatheke kokwenziwa ngumphakathi njalo baphiwe amandla okuzenzela ukuze ikusasa labo lihleleke.

Umntwana angathatha imisebenzi yabadala uyasindwa njalo adinwe emoyeni lase ngqondweni. Uyakhuthwa lithuba lokukhula okwejwayelekileyo, ahlangane labantu abangentanga yakhe khona okungakhokhelela ekuphangiseni ukwenda kumbe ukuthatha. Umntwana angeke athatha izinqumo ezinkulu ezithathwa ngumzali.

Imizi eholwa ngabantwana nxa ingaphathwanga kuhle ingacina isisetshenziswa ngendlela ezimbi okufana lamidlalo yeVuzu kusetshenziswa izidakamizwa.

Kuyadingeka ukuthi omakhelwane, umphakathi kanye leBandla kuphatheke ekuhlolisiseni lokhu.

Okuhle nje yikuthi imizi eholwa ngabantwana iyaluthola usizo lwamaNGO. Inhlanganiso ngitsho leBandla lomphakathi ndawonye kabawathathe lawo mathuba ukuze ikusasa likhanye.

USUKU LWESIKHOMBISA IMULI EHOLWA NGUMZALI OYEDWA

AMAHUBO 68 vs 5

Imuli eholwa ngumzali oyedwa yimuli yomuntu omtshado wachithekayo, wafelwa akaze wenda njalo kumbe kasathathanga kumbe nje ngumzali ongazanga athathe kumbe ende. Lanxa inhloso kaNkulunkulu iyikuthi abantwana kabondliwe ngubaba lomama uba lozwelo kumzali owondla abantwana yedwa. Imithetho kaNkulunkulu ngokondla abantwana ithinta bonke, oyedwa labathetheneyo. (KwabaseKolose 3 vs 2).

Umzali wakuqala eBhayibhilini owaba ngoyedwa nguHaga, owayeyisigqili sase Gibithe yena owamithiswa nguAbrahama ngoba uAbrahama loSara bahambela uNkulunkulu phambili batshiya umyalo weNkosi (Gen 16 vs 1 – 4). Wayesiba ngowokuzalela kanti kwakungasicebo likaNkulunkulu lelo. Ngemuva kokuzalwa komntwana kaHaga uNkulunkulu weza kuHaga esehlulukelwe wamthembisa ukuthi ulaye (Genesise 16 vs 10 – 12). Umzali omi yedwa kafunde kokwenzeka kuHaga. Ekukhaleni kwakhe, uNkulunkulu wasondela kuye. UHaga wamemeza kuNkulunkulu, “UNkulunkulu ongibonayo” (Genesise 16 vs 31). Lanxa ukukhulisa abantwana uwedwa kulesizungu, uNkulunkulu uthembisa ukuba nguYise wezintandane njalo umvikeli wabafelokazi lazo izintandane.

Nanku ongakwenza njengomzali omiyedwa. Khangelisisa abantwabakho. Benze bazizwe bethandwa njalo belosekelo. Batshele ukuthi uziqhenya njani ngabo

Khuthaza ukuziphatha okuhle. Ukuze kube lembeko endlini, faka imithetho. Qiniseka ukuthi abantwana bayayizwisisa ukuqonda kwayo lemithetho bengakayilandeli. Imithetho kayingaguqulwa mahlayana.

Baphe ukuzizwa beqakathekile njalo basebenze lawe njengeqembu linye. Bacele ukuthi bakusize ngemisebenzi yendlini. Lokhu kuzakubenza bazimele.

Ibalethuba olipha umntwana ngamunye. Nxa bembalwa abantwana, qiniseka ukuthi lowo lalowo mntwana uyasithola isikhathi sakhe elawe lobabili. Umntwana ngamunye kazizwe ebalulekile kuwe njalo eligugu. Hlala ungumuntu okhangelele okuhle. Zinanzelele wena uzinakekele kuhle. Hlala ungohlekayo ukuze ubunzima behle. Kungaba lokukukhubayo kuxoxe labantwana, likwamukele lonke.

Funa abantu abangakusekela emphakathini. Yakhani ubuhlobo labantu bomphakathi abangalisiza labantwana. Ungadinga labosizo lwabantwana.

Ubunzima bokukhulisa wedwa

1. Isizungu: Kunzima ukuvala isikhala esesitshiywe ngomunye wakho. Kakho okupha ihlombe lokukhalela. Kukhona omunye wakho ayekwenzela khona yena yedwa empilweni yakho okwakusuthisa kumizwa yakho kodwa khathesi ususele labantwana kuphela. Khona ukuza endlini engaselamuntu kwenza udangale. Sekuvela ngamandla konke okuhle okumnandi elalikwenza lomkakho labantwabenu.

2. Ukubeka umthetho: Abantwana bangamhlukuluza umzali oyedwa bamuphe ubunzima obukhulu njalo akubone kusibanzima ukufaka umthetho. Labo abantwana ngokukhathazeka emoyeni baqale ukuba ngamahlongandlebe bone kanti bakhalela ukunanzwa ngumzali. Badinga abazali ababili.

3. Ukungazithembi: Obunye ubunzima obuhlangana lomzali oyedwa emphakathini, yibo abantu. Basuka babe lonyeyo bakhulume kubi ngomzali omiyedwa. Umama abizwe ngomazakhela njalo aswele usekelo lomphakathi. Izihlobo zisuka zikhulume kubi ngaye besekusiba nzima ukuthi aphile kuhle umuntu aze azidele lokuthi uyini ebantwini.

4. Ukuzizwa ulecala. Kuyenzeka ukuthi umzali owehlukane lowakwakhe aziphe icala lokwahlukana lokho. Azibuze yedwa ukuthi ngabe ngabekezela yini? Abantwana bazakuthini ngami bangakhula? Sengilahlekelwe ngabangane ngemuva kokwahlukana? Imibuzo enje ikuthathela ukuba msulwa kwakho, ibisisengezelela ubunzima bokuba ngumzali ozimele yedwa.

5. Ubunzima bomthwalo wezemali: Ukusindwa ngumthwalo wezemali yiwona mthwalo odlula yonke kumzali oyedwa.

Ukuphetha: Into enkulu kukho konke yikukhumbula ukuthi uNkulunkulu nguye owadala abantwabethu njalo ulenhloso ngempilo zabo. Baphiwa thina kakulandaba ukuthi bazalelwe kusimo bani, njalo umdali wabo ulindele ukuthi sibakhulise ngendlela yakhe. Yebo kambe umzali omi yedwa angakuthola lokhu kusiba nzima kakhulu kulalabo abalabomkabo kodwa bangadinga usizo lwabo dadewabo labanewabo kuKristu, abantwababo bangaphumelela. UJesu wayebethanda abantwana (Mathewu 13 vs 14) njalo umzali omi yedwa uyathenjiswa ukuthi, uyabagcina abantwabakhe bafanane lalabo abakumizi elabo bonke abazali. Umzali omi yedwa anga veza ukuhlambuluka, ukuhlonipha, lobuqotho phambi kwabantwababo babafundisa inhlonipho njalo bayakuhlonitshwa bona basize abantwana ukuthatha lokho kubo. Umzali omi yedwa kakholwe ukuthi uMusa kaNkulunkulu uzagcwalisela kokusaleleyo, ekuphathiseni kwakhe ukukhulisa abantwana (Hubo 27 vs 10). Abantwana kabalalele abazali babo kungelakuthi bakusimo bani emphakathini kanti lawo umphakathi kawungabaphi cala